Van alles Wat

Van alles wat
Uit de serie “Belevenissen van een aquarioot”

Het heeft even geduurd voor ik de belevenissen van deze aquarioot aan het papier durfde toe te vertrouwen. Niet dat ik bang was dat geen aquariaan het zou willen lezen, maar omdat ik het idee had dat er eigenlijk al genoeg geschreven is over onze aquarium hobby.
Boeken over planten en vissen van gerenommeerde schrijvers over het aquariumhouden in het algemeen hebben voor mij nog steeds een belangrijke meerwaarde in mijn hobby gebeuren.

Toen ik startte met mijn eigen verhaal begreep ik dat ik uit een ander vaatje moest tappen wilde ik het voor de lezer nog een beetje interessant maken.
Waar gaat dit over? Zal je je misschien afvragen, wat probeert Willem nou weer op papier te zetten.
Nou gewoon het verhaal gaat over van alles wat en over de aquariaan die het zojuist aangedurfd heeft om dit artikel te lezen en nu natuurlijk erg nieuwsgierig is geworden naar het vervolg.

Oké, we gaan verder, neem er even de tijd voor pak anders eerst even een drankje.
In dit artikel zal je dus jezelf gaan herkennen als je leest hoe de meeste aquarianen hun hobby beleven, het gaat dus over de goede tijden en slechte tijden wat er fout ging of juist goed.
Dit artikel wordt geen technisch verhaal maar een beetje aquahoe… op papier.
Aquarianen onder elkaar zal ik maar zeggen praatje voor en over de bak gezellig toch.
Voor liefhebbers die mij nog niet kennen, even googlen op mijn naam.

Eerst gaan we het hebben over de mooie momenten van je aquarium wanneer je klaar bent met een nieuwe inrichting of trots bent over je nieuwe aankoop van vissen.
Ik heb het dan over een visueel orgasme krijgen als je naar je aquarium kijkt, goh wat istie mooi.
Biologisch klopt alles maar hoe heb je dat voor elkaar gekregen wat heb je gedaan?
Heb je de waterwaardes gewijzigd je lichtbron veranderd door andere tl-buizen.
Heb je wel notities gemaakt over datgene wat je gedaan hebt om hem zo te krijgen.
Natuurlijk je hebt toch een logboek! Of niet. Ik heb er ooit dit over geschreven.

Aquariumlogboek nuttig?
Tja, hoe kan ik jullie nu het best het nut van een aquarium logboek uitleggen.
Het bijhouden van een dergelijk logboek is bij mij eigenlijk noodgedwongen ontstaan.
Sinds ik als 63-jarige een beetje bij de bejaarde jongeren behoor ga je toch dingen vergeten.
Daar lig ik natuurlijk niet wakker van, maar soms kan het eigenlijk weleens lastig zijn.
In de beleving van de aquariumhobby kan je vouten makken dat is bekend, dat geeft ook niks als je maar van die fouten maar leert. Nou ben ik zo’n eigenwijs typje dat constant fouten maakt in de aquariumhobby en erg hardleers is. (Zit vast in de aard van beestje)

Tja, en dan kom je je zelf regelmatig tegen, of te wel, het aquarium keert zich tegen je.
Zo kan het gebeuren dat je opeens klein spoortje alg ontdekt in je bakkie, maar ach wat maakt het uit mooie alg is niet lelijk toch, dat zal wel weer verdwijnen denk je dan maar nee hoor! Mooi niet dus. Na twee weken zijn de rapen echt gaar het totale plantenbestand van een kleine 20 soorten veranderd in maar een soort, alg genaamd. Ander voorbeeld: Enkele van je schooltje favoriete vissen beginnen opeens zonder reden één voor één het lootje te leggen.

Wat is er nou toch misgegaan? Wat doe ik verkeerd? Vraag je je zelf dan verbijsterd af.
Kijk en dat weet je dan zo gauw niet, want drie weken geleden was alles nog normaal want toen heb je nog……Tja, wat had je toen ook al weer gedaan aan je bak. Mogelijk dat die handelingen die je toen verricht hebt de oorzaak zijn van de huidige problemen in je bak.
Dus keren we even terug naar het onderwerp of een logboek nuttig zou zijn.

Ja dus! Sinds ik het aquariumhouden op een wat hoger niveau ben gaan beleven wil ik in deze hobby niet meer verast worden. Geen afwachtende houding zo van “doettie ut of doettie ut niet” Nee zelf sturen! De boel niet op zijn beloop laten.
Zelf sturen? Ja, zelf sturen, het hele biologische gebeuren zelf in de hand houden door regelmatig het water te controleren op hun biologische waarden. Waterwaardes die ervoor zorgen dat je plantjes zich lekker voelen evenals je vissen of andere dieren in je aquarium.

Meten is weten maar wat meten we? Hoe en wanneer? (Ik meet bijna elke week)
Waterwaardes zijn er zat om te meten, de PH, GH, KH, FE, NO3, NO2, PO4, CO2 enz.
Meetsetjes om al die waterwaardes te controleren zijn te koop en betaalbaar dus…
Maar! Wat je meet noteer dat, zet het op papier of in je PC maakt dat logboek aan
Je moet water verversen omdat je nitraat te hoog is (je NO3 test gaf dat aan)
Er is een fantastisch computerprogrammaatje op het Internet http://www.xs4all.nl/~buddendo/aquarium/redfield.htm deze kan je vertellen hoeveel.

Noteer dat weer in je logboek. Je fosfaat is te laag vul dat aan met …verzin het maar.
Je PH loopt op want je CO2 is op, Noteer wanneer je opnieuw CO2 aansluit, gebruik je plantenvoeding? Schrijf op wat je gebruikt hoeveel en wanneer, heel belangrijk.
Nieuwe vissen gekocht? Noteren, welke soort (naam) en waar je ze hebt gekocht.
Ik zit dagelijks wel aan mijn bak te klooien dus houd ik er geen dagboek op na.
Toch zal ik wel alle belangrijkste handelingen en veranderingen in mijn logboek vermelden.

Hoeveel water ik heb ververst, hoeveel osmose water ik heb gebruikt, wanneer ik mijn filter heb schoongemaakt (welk filtermateriaal) Ook de wijzigingen in de branduren van de verlichting worden genoteerd. Ik heb een Excel tabelletje gemaakt waar ik alle gegevens op datum in noteer met de nodige extra opmerkingen erbij, erg handig geloof me.
Het voordeel van zo’n logboek is, dat als het mis gaat je terug kan kijken wat je de afgelopen tijd gewijzigd hebt in het besturen van je aquarium. Dit helpt je dan weer om een goed beeld te krijgen wat er aan de hand is. Om daarna de juiste handelingen te verrichten om het biologische gebeuren weer onder controle te krijgen.

Leuk zo’n artikel? Ikzelf vond het wel wat maar mogelijk heb jij er niets aan en weet je donders goed hoe je met je aquarium om moet gaan. Maar pas op! Niet achteroverleunen en van de bak genieten.
Blijf alert het kan zomaar misgaan in dat onderwaterwereldje. Wat leren we hiervan? Op het moment dat alles top gaat ga je meten en leg je vast wat voor jouw belangrijk is.

Nu gaan we het hebben over een aquaria vloekwoord die men vaak hoort vallen tijdens onze hobbybeleving. Dat vloekwoord is ALG! Geloof me het is het meest actuele onderwerp waar men het over heeft op verenigingsavonden van de plaatselijke aquariumverenigingen.
Zelf chicliden liefhebbers met een Malawi bak die juist alg willen hebben het erover.
Voor degenen die van hun alg verlost willen heb ik de volgende mededeling, er bestaat geen algbestrijdings middel die de alg om zeep helpt en de planten met rust laat.

Welk middel je ook gebruikt het heeft altijd een negatieve invloed op de planten om maar niet te spreken over de broodnodige nitrificerende bacteriën die je mogelijk ook om zeep helpt.
Juist deze bacteriën maken en breken het aquarium, dus niet alleen je licht en de waterwaardes.
Natuurlijk zijn er wat middelen waar je wat mee kan maar die vragen wel extra aandacht over de nawerking, dus op tijd water verversen is een noodzaak.

Want alg ontstaat niet zomaar, daar moet je wel wat voor doen, dat krijg je door te rijk met je voedingssupplementen om te springen. Te veel of verkeerd voeren, het plotseling wijzigen van de verlichting of visbestand, een van de grootste boosdoeners is vervuiling.
Ook het verplaatsen van het aquarium kan gevolgen hebben door een verkeerde lichtinval.

Met vervuiling bedoel ik eigenlijk verwaarlozing dus geen of weinig water verversen.
Geen regelmatige controle op de waterwaardes of mechanische filtering.
Verwaarlozing van het aquarium gebeurd meestal in de zomer dan hebben andere zaken hun prioriteiten zoals vakantiebezigheden, heerlijk op een terrasje met een biertje of een goed glas wijn of lekker zonnen in de tuin of aan het strand.

Wanneer het kouder wordt gaat men zich weer binnenshuis vermaken en ontdekken ze dat ze de gelukkige bezitter zijn van een aquarium die staat te schreeuwen om een onderhoudsbeurt.
De echte aquarioot weet dit en pakt de draad weer snel op en doet er alles aan om zijn bakkie weer op de rails te krijgen. Binnen enkele weken is het dan weer een pronkstuk in huiskamer.
Echter de pas gestarte aquariaan krabt zich achter de oren en vraagt zich af “goh is dit wel een hobby voor mij” want die bak ziet er niet uit hoe moet dit ooit weer goed komen.
Gelukkig zijn er volhouders en worden er nieuwe planten gekocht als de alg niet snel verdwijnt.

Mijn geduld is het afgelopen jaar danig op de proef gesteld als ik het over mijn plantenpakhuis heb.
Na 2 keer een behoorlijke lekkage te hebben gehad van mijn 500 liter bakkie was bij mijn vrouwtje de maat vol. Ik mocht hem niet meer repareren en was genoodzaakt een nieuwe bak te bestellen.
Toen deze geleverd werd schrok ik, de bak woog als lood de glasdikte was dikker dan besteld.
Het ergste was dat er stabilisatoren van 10 mm dik en 10 cm breed in de bovenranden waren gelijmd plus 2 stuks in de breedte. Deze bak zou mij op zeker overleven dacht ik nog.

Nadat de bak weer was ingericht ging mijn bezorgdheid uit naar mijn verlichting want wat bleek!
De voorste en achterste tl-buis hingen opeens keurig boven de 10 cm brede stabilisatoren.
Deze voor mij belangrijke buizen deden voor de planten dus niks nada noppes.
Dit resulteerde als snel door een armtierige plantengroei waar ik niet vrolijk van werd.
Ook vreemde algen veraste mij met hun aanwezigheid, deze hadden het zo naar hun zin dat ze besloten een tijdje te blijven ondanks mijn inspanningen om ze op te laten zouten.
Aanpassing van de kap met extra verlichting was dus noodzakelijk.

Pas in november 2011 kwam er een lichte verbetering in het biologisch evenwicht.
Ik durfde weer voorzichtig wat mensen uit te nodigen voor een praatje rond de bak.
Nu dec 2011 staat de bak weer op zijn oude niveau en is deze aquarioot weer een beetje blij.
Ook het aquarium van mijn grootste concurrent en zoon Fred staat weer helemaal top
Over het opstarten van een aquarium heb ik ooit voor de beginner het volgende geschreven.

Een van de belangrijkste zaken om van het aquarium hobby een succes te maken is om het aquarium op een verantwoordelijke en diervriendelijke manier op te starten. Ja, ik weet het, hier is al zo veel over geschreven dat het zeker voor de leek een zoekplaatje is geworden wat nu de beste manier is. Bestaat deze eigenlijk wel? Ik wil alvast verklappen dat de allerbeste manier niet bestaat, dit zal in dit verhaal duidelijk worden.
Toch durf ik enkele gebruiksaanwijzingen voor het opstarten van een aquarium hier neer te zetten.

We hebben kleine en grote aquariums daardoor ontkom je er niet aan deze anders te behandelen. Maar is dit eigenlijk wel zo, gaat het met zo’n klein bakje beter en sneller dan met een grote. De ervaring leert ons dat dit niet zo is, een aquarium met een kleine inhoud is sneller uit balans. Men heeft soms te maken met een te kleine filter die snel verzadigd is en ook kunnen er mogelijk te veel vissen in zitten. Door de aanwezigheid van te veel bewoners zal de organische belasting in het aquarium snel toenemen, het gevolg hiervan is dat er allerlei calamiteiten kunnen ontstaan zoals algvorming of een stilstand in de groei van de planten en mogelijk ziektes.

Moet je dan maar kiezen voor die grotere bak? Nee, natuurlijk niet ook een klein aquarium kan een sieraad zijn in de huiskamer mist hij op een verantwoordelijke wijze wordt onderhouden. Dus een goede filter 1 of 2 tl-buisjes geen voedingsbodem en een schooltje kleine visjes. Ook het houden van dwerggarnalen is helemaal in vandaag de dag, deze heb je in diverse kleurvariëteiten bezoek eens een garnalenforum je zult versteld staan.

Een aantal zaken zijn belangrijk voor een opstartend aquarium ongeacht de grote van de bak. Dat zijn de bodem de verlichting het water en de filtering.
1: De bodem, Wel of geen voedingsbodem met daar overheen fijn grind.
2: De verlichting, Welke tl-buizen en hoeveel, aangepast aan de afmetingen van de bak.
3: Het water, Leidingwater of zelf samengesteld aquariumwater.
4: De filterinstallatie, Binnenfilter of Buitenfilter

Over de samenstelling van de bodem heb ik altijd discussies met medeliefhebbers.
De een wil een voedingsbodem de ander weer niet er is genoeg te koop dat wel maar.
Een voedingsbodem? Die heb ik niet, nooit gehad ook trouwens.
Ik wissel te vaak van inrichting om een voedingsbodem te kunnen hebben.
Wel wordt er hier en daar wat klei toegevoegd en als een bolletje bij de planten gestoken.
Dan moet ik oppassen dat ik daar ter plekke niet te veel planten verplaatst anders
wordt het toch nog een stoffige bende
Maar als je een voedingsbodem wilt met daar overheen grind, Oké ik vind het prima.

De verlichting vind ik wel belangrijk maar ik maak er persoonlijk niet zo’n punt van.
Wel is het belangrijk dat men de juiste verlichting gebruikt en het liefst veel.
Veel licht is nodig bij een Hollandse plantenbak andere soorten aquaria kunnen minder.
Veel gebruikte kleurnummers van tl-buizen zijn Philips 840, 830, 865, 965 en de 89.
Ook in de dieren of aquarium speciaalzaken zijn diverse aquariumbuizen te koop.

Het water is een ander verhaal, daar moet je een beetje geluk bij hebben.
Als je in een plaats woont waar het water niet al te hard is (GH) heb je inderdaad geluk.
Aquarium planten houden nu eenmaal van wat zachter water anders groeien ze slecht.
In andere gevallen zal je het water moeten aanpassen en mengen met osmose water.
Osmosewater kan je kopen of zelf maken door middel van een osmose apparaat.
Ook een waterverbeteraar kan een oplossing geven.

Over filtering het volgende.
Let op met het gebruik van binnenfilters, groot of klein verschoon deze regelmatig.
Bedenk dat alle ongerechtigheden altijd via het filter in de bak aanwezig blijven.
De filtering met een buitenfilter heeft mijn voorkeur, voordeel van deze wijze van filtering is, een stabieler biologisch evenwicht in het filter, gaat langer mee, onderhoudsvriendelijk want je vervangt alleen de filterwatten wanneer dat verzadigd is zonder je biomassa te verstoren.
En wordt het na verloop van maanden toch een baggerzooi dan de boel lekker uitspoelen en draaien maar weer. (Lees ook mijn artikel filtering van aquaria op mijn website)

Als de bak eenmaal gevuld en ingericht is moeten we niet gelijk alle tl-buizen aanzetten.
Heb je maar 1 tl dan nog niet de hele dag laten branden maar in het begin een paar uurtjes.
De planten moeten eerst goed wortelen, dat doen ze als ze te weinig licht krijgen.
Later kan je de belichting wat op gaan voeren zeker als je meerdere tl-buizen hebt.
Na ongeveer 14 dagen kan je er voorzichtig wat vissen in loslaten (niet eerder)
Bedenk dat grote vissen het aquarium kleiner maken en kleine vissen……juist.

Zo, dat was weer wat leesvoer over het opstarten van een aquarium ik hoop dat je er wat aan had.
Even kijken, waar hebben we het nog niet over gehad oh ja! Over de vissen en de aankoop daarvan.
Oké hier komttie.

Verantwoord vissen kopen.
Zo, het aquarium staat, het heeft even geduurd zo’n flinke bak maar je bent dik tevreden. Alles klopt, de verlichting is in orde de filter draait prima en de bak is mooi ingericht met tropische planten dus nu mogen er wel wat vissen in. Het aquarium staat nu ruim 14 dagen te draaien dus het moet kunnen toch.

Tja, en daar sta je dan in een prachtige speciaalzaak met een geweldige aquariumafdeling.
De keuze van de toekomstige bewoners heb je natuurlijk al ruim van tevoren gemaakt.
Maar was het wel een goede en wat nog belangrijker is een verstandige keus.
Hebben wij ons huiswerk wel goed gedaan hebben we opgezocht wat wel en wat niet bij elkaar kan.
Tropische vissen geschikt voor een aquarium heb je in diverse soorten en kleuren.

Het zijn juist die mooie kleuren die ons verleiden tot het kopen van zo’n prachtbeest.
Maar de vreugde wordt behoorlijk getemperd als je nieuwe aanwinst het aantal prachtige visjes wat je er toen bij kocht gehalveerd heeft. Wat ging er nu mis? Tja, ik denk dat huiswerk.
In een goede LFS (lokale viswinkel) staat er meestal deskundig personeel waar je advies van mag verwachten maar bedenk dat deze man of vrouw graag en veel wil verkopen.
Als ik hier gaat beschrijven welke vissen er wel bij elkaar kunnen krijg ik ruzie met de redactie want dat zijn er zo veel, het wordt toch al een veel te lang verhaal, maar ik ga wel wat tips geven hoe je het beste je keus kan maken.

Bedenk één ding, grote vissen maken een aquarium klein en kleine vissen maken een aquarium groot, (volgens mij schreef ik dat al eerder) ik zal jullie vertellen wat mijn voorkeur is.
Ikzelf ben een liefhebber van wat kleinere soorten met een aantal grotere blikvangers.
Ik kies voor een schooltje oppervlaktevissen die daar permanent altijd aanwezig zijn.

Ik mijn geval zijn dan halfsnavelbek snoekjes maar het zouden ook Epiplatus datet kunnen zijn.
Daaronder zwemt een school kegelvlek barbeeltjes van wel 30 stuks (bak is 1.80 m hoor)
Weer daaronder zwemmen er een stuk of 20 prachtige roodkopzalmen en op de bodem scharrelen er wat Corydoras panda rond een aanrader voor elk gezelschap aquarium.

Hé wat valt hier nu op? Kijk! Die vissen hebben hun eigen zwemgebied die zullen niet zo snel botsen met elkaar, die zwemmen alleen door elkaar heen als er gegeten moet worden.
Op deze wijze breng je ook rust in de bak en wordt het geen levende postzegelverzameling.
Want dat zie je vaak bij liefhebbers mensen die vissen verzamelen want in een vissenbak hoort toch zeker vis. Dan hoor je in de winkel “Doet u er daar maar 2 van en Oh die zijn ook leuk! ook 2 graag en kijk daar toch eens! Dat zijn mooie!”

Ja deze uitspraken heb ik vaak gehoord toen ik heel lang geleden ook in zo’n LFS werkte.
Als je dan voorzichtig probeerde uit te leggen dat het beter was een schooltje van die vissoort te nemen keek men me aan alsof ik gek was geworden.
Natuurlijk smaken verschillen want waar kies je voor, kies je voor een speciaal aquarium met vissen in hun natuurlijke omgeving of voor een gezelschap aquarium met planten.
Er zijn prachtige keienbakken met de meest bontgekleurde chicliden die soms andere soortgenoten naar het leven staan omdat hun territorium wordt betreden (bezwemt?)

Als je wil weten in welke waterlagen jouw vissende vissen straks zwemmen is het verstandig om dit al in de LFS te ontdekken, kijk waar de vissen zich bevinden als je keus op een mooi schooltje is gevallen en overleg met de verkoper of je een verstandige keus hebt gemaakt.
Er zijn aardig wat soorten algeneters, dat is fantastisch maar o wee als de alg op is dan zijn je plantjes een lekker sappig alternatief of je moet ze aangepast voer gaan geven.

Onze aangekochte vissen hebben allen een gebruiksaanwijzing, waar moeten we op letten.
Wat is het gedrag? wat voor voedsel eten ze? welke temperatuur welke waterwaardes?
Om hierachter te komen zou ik deze site http://aquavisie.retry.org/Database/database.html eens bezoeken daar vind je bijna alles en wordt je vissenkeus een stuk eenvoudiger

Het is onnodig te schrijven dat grote vissen in een kleine bak natuurlijk niet kan.
Maanvissen bijvoorbeeld worden erg groot er horen in een aquarium thuis met een minimale hoogte van 55 cm, in lagere bakken kunnen ze niet goed uitgroeien.
Een formule wat een verantwoord aantal vissen mag zijn is ongeveer 3 gram per liter, als we ervan uit gaan dat een volwassen kardinaal tetra 3 gram weegt.
Dus nu al je aangekochte vissen eerst wegen hoor! Ha haha.
Groetjes van Willem